Manisch depressief en dan?

Tegenwoordig worden mensen al snel in hokjes geplaatst. Dat is niet altijd goed, maar het heeft ook zijn voordelen. Als mijn vader in deze tijd had geleefd, was hij een gelukkiger mens geweest. Of toch niet?

Draaiorgel

Mijn papa is zo vrolijk
Als het draaiorgel op ons pleintje is
Staat hij tussen de kinderen en zingt mee
Maar soms is hij ook heel stil en verdrietig
Ze zeggen: “Jouw papa is gek”.
En daarom gaat hij naar een groot huis
Vol vreemde mensen
Ik voel zijn tranen prikken in mijn eigen ogen
Lach naar papa omdat ik hem terug wil
Maar hij is ziek zegt mama
Het draaiorgel blijft spelen
Maar mijn papa en ik
Zingen niet meer mee

Deze meneer is gek

Als kind voelde ik altijd al hoe de stemmingen van de mensen om me heen waren. Mijn dierbaren kon ik “lezen”: ik wist precies hoe ze in hun vel zaten. Bij mijn vader voelde ik vaak hoe ongelukkig en triest hij was. Maar zo nu en dan was hij ook uitzinnig vrolijk. Verwarrend voor een jong meisje. Sterk wisselende emoties had hij dus, enorme pieken en dalen. Daarnaast had hij soms het idee dat hij achtervolgd werd. De diagnose was eenvoudig destijds (50 jaar geleden): deze meneer is gek.

Diagnose

Nu zou de diagnose zijn: manisch-depressief (bipolaire stoornis). Als ik google, kom ik deze uitleg tegen: een manische depressie of bipolaire stoornis houdt in dat je heen en weer geslingerd wordt tussen perioden van (extreme) energie en zelfvertrouwen, die samengaan met impulsief gedrag en periodes van (ernstige) depressie en futloosheid. Psychoses horen vaak ook bij deze stoornis, zoals wanen: overtuigingen of gedachten hebben die niet overeen komen met de werkelijkheid. Denk aan: complottheorieën, afgeluisterd worden, het gevoel niet alleen te zijn, grootheidswaanzin.

Zombieleven

In deze tijd is er een hele rits medicatie voor te schrijven als de diagnose manisch depressief wordt gesteld. En zijn er ook allerlei therapieën te volgen. In de tijd van mijn vader, werd je opgenomen in een psychiatrische instelling en gedrogeerd met paardenmiddelen om tot rust te komen. Het betere zombieleven zeg maar. Nu is het alsnog een heel gezoek naar de juiste medicatie en therapie, want dit is voor iedereen verschillend.

Wachtlijst

Vroeger werden psychische zieken, uit onwetendheid, vaak verkeerd behandeld. Nu weten we veel meer en kunnen mensen met psychische stoornissen dankzij therapie en medicatie vaak een beter leven leiden. Maar daar moet je wel geduld voor hebben. In november vorig jaar heeft de NOS een onderzoek laten doen waaruit bleek dat er 88.500 mensen op een wachtlijst staan voor hulp bij psychische problemen. Als je geluk hebt, ben je binnen een paar weken aan de beurt, maar maandenlang wachten op een intakegesprek is waarschijnlijker.

Dakloos

Ik weet door ervaring met mensen in mijn directe omgeving dat het inderdaad zo lang kan duren. Een huisarts kan wel iets doen qua medicatie, maar meestal is deze niet passend. Dus dan is het wachten totdat er een plekje vrijkomt voor je. Hopelijk heb je mensen om je heen die je kunnen steunen, maar zo niet, heb je kans dat je op straat eindigt. Uit een onderzoek van EenVandaag in 2018 blijkt dat het aantal daklozen in zeven jaar tijd is verdubbeld. In 2009 betreft het 17.000 mensen, in 2018 zijn dat er 30.000. Vaak gaat het dan om mensen die in meer of mindere mate last hebben van psychische problemen.

Bureaucratie

Mijn vader zou in deze tijd waarschijnlijk niet dakloos geworden zijn omdat hij zorgzame dierbaren om zich heen had. Maar leven met iemand die kampt met zware psychische problemen is ook niet makkelijk. Om weer bij het begin te beginnen: ja, het is soms handig dat je in een hokje geplaatst kunt worden. Maar dan moet er wel een ingang zijn om überhaupt in een hokje terecht te kunnen. Nu is het een bureaucratisch en langdurig proces voordat er een diagnose gesteld kan worden. En dan moet er nog naar de juiste therapie en medicatie gezocht worden.

Stempel

Dan heb ik het nog niet eens over de stempels die je opgeplakt krijgt als je last hebt van psychische problemen. Hoe behandel jij een zwerver die jou verward vraagt of je hem kunt helpen? En hoe ga jij om met iemand met een gebroken been die om hulp vraagt? De mensen met een gebroken been kunnen meestal rekenen op zorg en aandacht, mensen met een psychische stoornis worden vaak vermeden.

Veilig

Hoe dan ook hebben mensen met psychische problemen het zwaar. Ik vind het vreselijk dat juist deze mensen zo lang moeten wachten op de juiste hulp. Dat er vooruitgang is geboekt in het stellen van diagnoses en voorschrijven van betere medicatie is fijn, maar of mijn vader daar zo lang op had kunnen wachten? Hij had in ieder geval een veilige plek gevonden in het grote huis vol vreemde mensen.